Ahşap hakkında merak ettikleriniz

Yeryüzündeki herşey - hatta insanlar! - gibi ahşap pencerelerin de ömrü içinde yaşadığı şartlara bağlı olarak büyük değişkenlik göstermektedir. Ancak bir fikir vermek olmak için mimarlık literatüründe ahşap yapı elemanları için 80 ila 100 yıl arası kullanım ömrünün gözönüne alındığını belirtebiliriz. Ancak unutumamalıdır ki çevremizde bulunan kimi tarihi eserler, beş altı yüzyıl öncesinde yapılmış kapı, pencere vb ahşap yapı elemanları barındırmaktadır.
Bir yapı malzemesi olarak ahşabın, PVC ve aluminyum'un aksine, tamir ve bakımı mümkündür. Kullanım esnasında maruz kaldığı zorlu hava koşulları, darbe, aşınma, ve yanlış kullanım gibi her türlü olumsuz etkiler sonucu hasar gören pencere ve kapıların tamir edilmesi, bu tür hasarlara karşı, henüz hasar oluşmadan önce, bakımlarının yapılması ömürlerini teorik olarak sonsuza dek uzatabilir. Oysa aynı anlamda tamir ve bakım kabul etmeyen aluminyum ve PVC'den yapılmış pencere ve kapılar ortalama 25 yıl olarak varsayılan ekonomik ömürleri sonunda çöpe atılmak zorundadırlar. En büyük hasara uğramış, çürümüş bir ahşap pencereyi, bir marangozun geleneksel yöntemlerle bile tamir etmesi mümkündür. Çürük kısım kesilip atılır yerine sağlam malzeme eklenir, bozulan boya yenilenir. Ahşabın vida tutma kabiliyetinin yüksek olması ve sınırsız sayıda boya kabul etmesi onun rakipsiz özelliklerindendir. Belfa kullanıcıları, Belfa bakım talimatına göre ürünlerin bakımlarını kendileri yaparlar, hasarların tamiri içinse servis hizmetimizden yararlanırlar.
Hırsızlar ahşap pencereleri sevmezler. Ahşap doğramayı PVC gibi kesmek veya kanadı kasadan ayırmak kolay değildir. Bu sorunu aşmak için ahşap dışındaki pencerelere üreticileri karmaşık mekanizmalar geliştirmeye çalışmaktadırlar. Oysa ahşap pencereler "doğal olarak" güvenlidirler.
Ahşabın ısı yalıtımı özelliği ortalama olarak PVC profillerden 8, çelikten 400 kat, alüminyumdan 1800 kat daha fazladır. Bir pencerenin ısı yalıtım özelliği kuşkusuz sadece çerçeve malzemesine bağlı değildir. Kullanılan camın cinsi, montajı, kasa-kanat arasındaki boşluk, kullanılan metal bağlantı elemanları, pencerenin duvara montajı da çok önemlidir. Ancak diğer bütün şartlar eşit olduğunda bir ahşap pencerenin ısı yalıtım değeri PVC'den ve ısı köprülü alüminyumdan imal edilmiş pencerelerden yine de bariz şekilde üstündür. Bir pencerenin kullanım ömrü boyunca bu özellikleri muhafaza etmesi dikkate alındığındaysa ahşabın üstünlüğü tartışmasız hale gelir.
Ahşabın insan sağlığı için yaşanan mekanlarda kullanımının alternatiflerine göre daha uygun olduğu bir efsane değil bilimsel bir gerçektir. PVC, MDF gibi yapay malzemelere göre ahşabın sağlık açısından başlıca yararları;

  • Bünyesindeki rutubeti verip alarak iç mekanda rutubeti dengelemesi ("nefes alması"),
  • Kullanım esnasında Formaldehit gibi zehirli maddeler yaymaması,
  • Yangın esnasında Dioksin gibi zehirli gazlar yaymaması,
  • Üstün ses ve ısı yalıtımı,
  • Psikolojik sıcaklığı,
  • Olarak sayılabilir.
Ahşabın bir önemli özelliği de birbirinden farklı binlerce türü olması. Dünyada 20.000'in üzerinde ağaç türü var. Ağaç türleri; renkleri, dokuları, sertlikleri, taşıma kabiliyetleri, dayanıklılıkları, boya tutma kabiliyetleri, kurutulma kolaylıkları, lif düzgünlükleri, büzülme katsayıları ve ekonomiklikleriyle birbirlerinden ayrılırlar. Bizim uzmanlığımıza göre, farklı tüketici beğenileri de gözönüne alınırsa doğrama için en uygun ağaç türleri Sarıçam, Meranti ve Meşe'dir ki Belfa olarak biz de bu ağaçlarla çalışmaktayız.
Tabii ki yapay pencere ve kapı üreticileri! Şaka bir yana ahşap, en eski inşaat malzemelerinden biri olarak, işlenmesinin kolaylığı, hafifliği, mukavemeti, ses, ısı ve elektrik yalıtımı gibi mükemmel özelliklerine rağmen aynı zamanda biyolojik bir madde olduğundan aşırı rutubet, sıcaklık ve tuz gibi dış etkenlerle çeşitli bozulmalara uğrar. Ahşaba uygulanacak çeşitli koruma işlemleri onu bu dış etkilere karşı korur. Ahşabın birçok biyolojik düşmanı da vardır. Mantarlar, bakteriler ve böcekler. Bunlardan bazıları ahşabın tamamen yok olmasına bazıları ise sadece görüntü bozukluklarına neden olur. İlk bakışta bu özellikler size kötü gelebilir. Ancak bir de ormanda büyüyen ağaçların hiç yok olmadığını düşünün! Ahşap "doğada yok olabilen" bir malzemedir. "Çöpü" yoktur. İstendiği zaman ona, onu sonsuza kadar yaşatacak tasarım ve teknolojiyi uygulayabilir, istediğimiz zaman da yakabilir ya da çürümeye terk edebiliriz.

Fırında kurutulmuş malzemeyi uygun yüzey işlemleriyle zararlılara karşı ilaçlayan Belfa, kullandığı özel boyalarla malzemenin kullanım esnasında nem oranında dış ortama bağlı yükselmeyi kontrol altında tutarak tüm bu zararlılara karşı gereken önlemi alır.
Keşke hepimiz ahşap kadar güzel yaşlanabilsek! Güneşin etkisi ile rengi solar, grileşir, rüzgâr ile taşınan toz toprak yüzeyini aşındırır ve aşırı olmadığı zaman bir çoğumuz için hoş bir "yaşanmışlık" görüntüsü oluşur. Ancak bu eskime zamanla güneş ve yağmurun etkisi ile çatlamalara ve elyaf kaybına neden olabilir. Yüzeyde küf oluşabilir, çatlaklarda pislik birikir, çatlağın büyümesi ile içeriye su bile girebilir. Ahşabı bu tür bozulmalardan korumanın yolu, yüzeyi bir "yüzey koruyucu" ile kaplamaktır. Biz burada "yüzey koruyucu" deyimini emprenye kimyasalları, boya, vernik, cila gibi ürünlerin tümü için kullanıyoruz.
Öncelikle mevcut boyanın sökülmesi gerekmektedir. Bunun için genellikle mekanik temizleme yöntemi kullanılır. En çok tavsiye edilen yöntem boyanın zımpara ile sökülmesidir. Bu yöntemle hem bütün boyanın sökülmesi sağlanır hem de yeni boyanın uygulanması için sağlıklı bir yüzey hazırlanır.
Genellikle ahşap pencerelerin ilk yatırım maliyeti PVC ve aluminyum pencerelerden daha pahalı olmakla birlikte ekonomik ömürleri gözönüne alındığında tümünden de ucuza geldiği ortaya çıkmaktadır. Ayrıca fiyat karşılaştırması yaparken çok sık düştüğümüz bir hata şudur: Karşılaştırma aynı performansı gösteren iki ürün arasında yapılmalıdır. Oysa ahşap bir pencereyi PVC ya da aluminyum pencerelerle kıyaslamak hakiki deriden yapılmış bir kemeri suni deriden yapılmış bir kemerle kıyaslamak gibidir.
Genel kanının aksine ahşabın yangına direnci beton ve çelikten üstündür. Bugün ABD'de kapalı spor salonu gibi büyük kalabalıkların bulunacağı yerlerin, yangın tehlikesine karşı ahşap karkas olarak inşaına gidilmekte, Almanya'da gene aynı nedenle çelik konstrüksiyonlar ahşap kaplanmaktadır. Yangınlar üzerine yapılmış araştırmalar ve derlenmiş istatistikler taşıyıcı olarak kullanılan ahşabın en güvenli malzemelerden biri olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Yangının başlama nedeni genellikle ahşap değildir ve ısı geçirmeme, kömürleşme özellikleri nedeniyle ahşap-karkas yapının büyük yangınlara ne kadar dayanabileceği kesin olarak hesaplanabilmektedir. Ahşap yapılar yangına 30-90 dakika dayanabilecek şekilde tasarlanabiliyor. Ancak çıplak çelik yapı (çeliğin genleşme katsayısının yüksekliği nedeniyle) normal bir yangına çok kısa süre dayanabilmekte, yapı ikaz vermeden anında çökmektedir.
Neden ahşap ? Neden ahşap ? Neden ahşap ?